Als jij je afvraagt of je dik bent is het handig om te weten dat er meerdere manieren zijn om te bepalen of je dik bent, of dat je misschien gewoon een groot mens bent. Over het algemeen wordt via het BMI bepaald of iemand dik is of normaal, maar dit BMI cijfer is niet heilig. Want er kan ook veel afhangen van je lichaamsbouw en hoe gespierd je bent.
BMI en dik zijn
Over het algemeen kan je ervan uitgaan dat als jouw BMI onder de 25 is je niet te dik bent. Maar als je een hoger cijfer hebt kan je ook nog dubbelchecken hoe het zit met je omtrek van je middel en met het vetpercentage in je lichaam.
Als je namelijk kijkt naar de omtrek van je middel kijk je naar buikvet en met name het vet op je buik kan nadelig zijn voor je gezondheid (1). Vet op je billen, benen en armen is vooral lastig met kleding, maar hoeft verder niet erg te zijn voor je gezondheid.
Voor vrouwen geldt dat als de omtrek van de middel hoger is dan 88 centimeter het wordt aanbevolen om gewicht te verliezen. Is de omtrek van je middel lager dan 88 centimeter, maar hoger dan 80 centimeter dan wordt aanbevolen om te proberen in ieder geval niet meer aan te komen als vrouw.
Voor mannen geldt dat als de omtrek van de middel hoger is dan 102 centimeter het verstandig is om gewicht te verliezen. Is de omtrek van je middel lager dan 102 centimeter, maar hoger dan 94 centimeter? Dan wordt voor mannen aanbevolen om in ieder geval niet meer aan te komen (2).
Heb je dus een BMI van meer dan 25, maar een middel van minder dan 88 centimeter als vrouw of een middel van minder dan 102 centimeter als man? Dan ben je niet dik.
Je kunt ook nog je vetpercentage laten opmeten. Over het algemeen voorspelt een BMI wel goed of iemand een gezond vetpercentage heeft of niet, maar er zijn natuurlijk uitzonderingen (3) en het is fijn om even te checken of jij zo’n uitzondering bent. Voor mannen geldt dat een gezond vetpercentage onder de 25% zit en voor vrouwen geld dat een gezond vetpercentage onder de 30% zit (4).
RFM formule (relative fat mass)
Dan heb je ook nog de RFM formule als tegenhanger van de BMI en volgens sommige onderzoekers voorspelt deze beter wat voor vetpercentage iemand heeft dan de BMI. Voor mannen en vrouwen zijn de formules ook verschillend. Deze formule gaat niet uit van je gewicht, maar alleen van je lengte en middelomtrek.
Voor vrouwen is de formule:
- 76 – (20x (hoogte in cm/middelomtrek in cm))
Heb je een score van boven de 32? Dan heb je last van overgewicht.
Voor mannen is de formule:
- 64 – (20 x (hoogte in cm/middelomtrek in cm))
Heb je een score van boven de 25? Dan heb je last van overgewicht (5).
Effecten van dik zijn voor je gezondheid en dagelijks leven
Wat je dik vindt is ook heel persoonlijk en dat geldt voor iedereen. Helaas kan dik gevonden worden door andere mensen hun gedrag naar jou toe beïnvloeden. Uit Fins onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat vrouwen sneller nadelige gevolgen krijgen door “dik” zijn dan mannen. Als een vrouw volgens 1 van de mogelijke metingen dik is kan dit nadelig zijn voor het vinden van werk, terwijl voor mannen vooral een te hoog vetpercentage zorgt voor een lagere kans op het vinden van werk (6).
Eigenlijk heel vreemd, want een gespierde vrouw zou dus door de omgeving gezien kunnen worden als dik, terwijl ze dat dus niet is. Het BMI is dan hoger, maar ze heeft wel een normaal vetpercentage. Voor je gezondheid hoef je dan niet slanker te worden.
Maar als je wel echt te veel vet hebt kan dit ervoor zorgen dat je sneller last krijgt van een hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en de kans dat je bepaalde soorten kanker kunt ontwikkelen wordt hoger.
Wat te doen als je dik bent?
Onderzoek laat zien dat mensen die aan sport doen minder vet in hun lichaam hebben vergeleken met mensen die niet aan sport doen, ongeacht of hun BMI vergelijkbaar is. Het kan dus handig zijn om een aantal keer per week aerobic-oefeningen te doen om je vetpercentage te verlagen (7). In het onderzoek kwam naar voren dat 86% van de mensen die 3 keer per week aan sport deden en dit elke 2 weken iets intensiever maakten daarna een lager vetpercentage hadden. Dit deden ze 20 weken lang.
Je kunt dit al doen met behulp van YouTube filmpjes als je niet de middelen hebt om naar de sportschool te gaan. Je kunt dit gewoon met je eigen lichaamsgewicht doen en je hebt alleen een vloer nodig. Wil je liever fietsen of iets dergelijks, dan kan dat natuurlijk ook.
Hou je niet zo van cardiotraining? Ook krachttraining kan helpen om je vetpercentage te verlagen (8).
Daarnaast kan je kijken naar je voeding. Je hoeft niet minder vet te eten om minder vet in je lichaam te hebben, want dat heeft maar nauwelijks effect (9). Het is wel belangrijk om te controleren of je meer calorieën eet dan dat je verbrandt, want door dit te verlagen zodat je meer verbrandt, verbrand jij je lichaamsvet.
Het is het handigst om gezond te eten zodat je geen last hebt van honger als je het aantal calorieën dat je dagelijks eet verlaagt. Groente, fruit, noten, vis en mager vlees helpen bijvoorbeeld om geen honger te krijgen van het eten. Suiker en zout zorgen er namelijk vaak voor dat je door het eten meer zin krijgt in eten en die ingrediënten zitten vaak in ongezondere voeding, vandaar dat je zomaar een hele zak chips kunt opeten.
Gezonde voeding met eiwitten en vezels zorgen juist voor een voldaan gevoel waardoor je niet de hele tijd trek hebt en dat maakt “minder” eten makkelijker.
Tot slot, het gaat niet alleen om de cijfertjes. Het gaat erom hoe jij je voelt. Lekker in je vel, trots op jezelf en niet constant bezig met eten. Wil je meer weten over afslanken en hoe je dit aanpakt? Bekijk de programma’s van Ikveranderwel of neem vrijblijvend contact met me op.
Groetjes,
Bianca
(1) https://aspenjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1177/0884533608321700
(2) https://www.bmj.com/content/311/6998/158.short
(3) https://www.nature.com/articles/1601254
(4) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/oby.20020
(5) https://www.mdapp.co/relative-fat-mass-rfm-calculator-432/
(6) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1570677X09000094
(7) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1038/oby.2004.60
(8) https://link.springer.com/article/10.1007/s40279-021-01562-2
(9) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0002934301009925
