Je hebt een hongergevoel maar geen honger. Je hebt bijvoorbeeld net gegeten of je weet gewoon dat je logischerwijs geen honger kan hebben. Hoe kan dat en waar ligt dat aan? Altijd trek hebben is helemaal niet handig, want ja dat gevoel is gewoon ook vervelend en toch even wat eten kan ervoor zorgen dat je je dan toch beter voelt. Waardoor je weer meer eet dan je nodig hebt. Als je overgewicht hebt is de kans groter dat je vaker last hebt van hongergevoelens dan mensen met een gezond gewicht of met een beetje overgewicht (1). Al zie ik die worsteling met eten, constant bezig zijn met eten ook vaak bij deelnemers met licht overgewicht.
Ouders en eetgewoontes
Je hoort ook wel eens dat genetische factoren verantwoordelijk zijn voor overgewicht binnen families, maar dat hoeft zeker niet altijd het geval te zijn. Als kind leer je namelijk van je familie wat “normale” eetgewoontes zijn (2). Als je ouders het dan heel belangrijk vind en dat je geen honger hebt, maar wel gezond eet. Dan kan je zomaar te veel eten ondanks dat je alleen maar gezond eet.
In Nederland heeft bijna iedereen wel een grootouder of overgrootouder die de hongerwinter van 1944-1945 heeft meegemaakt. Echte honger is een vreselijk gevoel en de kans op overleving is dan natuurlijk groter als je een beetje vet op de botten hebt. Dus daar kan het gevoel zijn ontstaan bij veel Nederlandse families dat het belangrijk is om goed te eten en nooit last te hebben van honger.
Zo ken ik iemand wiens oma die uit de omgeving van Rotterdam kwam en die wekenlang in het IJsselmeer vastgevroren was op weg naar Friesland om daar de oorlog veilig bij boerengezinnen te doorstaan. Toen was eten opeens best een probleem, want het ijs was ook niet veilig om overheen te lopen om eten te halen. Die oma heeft tot het eind overgewicht gehad, maar ze had er zelf geen last van. Want ja, dit was gewoon veiliger.
Opmerkingen van haar kinderen over overgewicht werden dan ook standaard genegeerd.
Daarbij gaf ze haar familie, kinderen en kleinkinderen altijd goed te eten als ze bij haar langskwamen. Een lekkere mars-reep voor de kleinkinderen als ze weer naar huis gingen. Dan leer je ook zomaar de cultuur dat bij familiebezoek je altijd veel eten moet serveren en moet eten en voordat je het weet heb jij wel last van overgewicht. Zo hebben veel families wel een verhaal over de oorlog en de invloed die het heeft gehad op honger bij een van de grootouders of overgrootouders.
Angst voor honger
Daarnaast kan ook de angst voor honger worden doorgegeven in de familie. Moeders hebben bijvoorbeeld veel invloed op de ontwikkeling van angsten. Bijvoorbeeld de angst voor criminelen (3) en de tandarts (4) is iets wat door ouders doorgegeven kan worden. Op die manier kan angst voor honger ook worden doorgegeven. Je kunt dan een overtuiging krijgen zoals “te weinig eten is slecht”.
Dan kan je net zo biologisch en gezond eten, maar is de kans alsnog groot dat je te veel eet en hierdoor bijvoorbeeld maar lastig kan afslanken en dat je voor de zekerheid op bepaalde tijdstippen “honger” krijgt, terwijl je eigenlijk helemaal geen honger hebt. Dit kan dan komen doordat je die onbewuste overtuiging hebt dat je beter kunt eten nog voordat je honger leidt.
Overtuigingen over honger veranderen
Het is belangrijk voor het afslanken om dit soort onbewuste overtuigingen die je van kinds af aan hebt meegekregen te veranderen. Mindfulness kan in eerste instantie een goede manier zijn om met deze honger door overtuigingen om te gaan.
Als je bijvoorbeeld trek krijgt kan je eerst even een mindfulness oefening doen. Je kunt even checken of je inderdaad honger hebt of niet en zo niet dan kan je tegen jezelf bijvoorbeeld een affirmatie herhalen, zoals: “Ik ervaar dit hongergevoel en dat is ok. Ik heb geen echte trek, maar overtuigingstrek. Ik ben gezond en gevoed en ik heb niets nodig.” Vervolgens haal je een paar keer rustig adem en ga je verder met waarmee je bezig bent.
Dit helpt je om jouw denkpatronen te veranderen en om meer zelfacceptatie te hebben (5).
Je kunt voor de zekerheid ook een paar slokken water drinken, omdat veel hongergevoelens eigenlijk dorstgevoelens zijn. Dit kan ervoor zorgen dat je een nieuwe gewoonte krijgt in het omgaan met hongergevoelens terwijl je eigenlijk geen honger hebt. Maar het vergt wel veel wilskracht.
Om zonder wilskracht een gewoonte te veranderen is het veranderen van de overtuiging belangrijker. Dit kan vaak met begeleiding en een soort therapeutisch gesprek.
Je kunt bijvoorbeeld in gedachten teruggaan naar een moment in je jeugd waarin de overtuiging is ontstaan dat te weinig eten slecht is. In gedachten kan je opnieuw naar dat moment kijken met je huidige kennis. Je kunt het als het ware opnieuw interpreteren en die nieuwe interpretatie kan ervoor zorgen dat je heel eenvoudig de overtuiging dat te weinig eten slecht is loslaten.
Soms is er iets meer nodig. Je kunt bijvoorbeeld ook in gedachten het gesprek aangaan met je innerlijke kind. Het meisje of jongetje dat je toen was. Dit kan ook helpen om dat gevoel dat te weinig eten slecht is los te laten.
Nieuwe overtuiging in je opnemen
Het loslaten van die overtuiging is de ene kant. Aan de andere kant kan er dan een leegte ontstaan en dan is het bijvoorbeeld handig om een nieuwe helpende overtuiging ervoor in de plaats te zetten.
Zo kan je bepaalde suggesties dagelijks herhalen, zoals:
“Een beetje honger is gezond.”
“Gezonde cellen kunnen tegen honger, ongezonde cellen niet en je lichaam ruimt die dan (beter) op. (6)”
“Ik eet voldoende.”
Dit zijn slechts voorbeelden. Afhankelijk van jouw overtuigingen kan je andere suggesties krijgen om je gevoelens over honger die geen echte honger is te veranderen en je zo te helpen om niet alsnog te veel te eten, ook al is alles wat je eet gezond.
Heb jij hulp nodig om af te slanken terwijl je al gezond eet? Dan kan het online programma van ikveranderwel je helpen. In mijn programma krijg je namelijk ook 5 maanden begeleiding en die begeleiding bestaat onder andere uit het veranderen van je overtuigingen over voeding. Als je merkt dat je ergens tegenaan loopt kan een goed gesprek en specifieke gedachte oefeningen je helpen om moeiteloos de blokkade te doorbreken en om jouw ideale gewicht te bereiken.
Dit kan ongeacht of je een paar kilo wilt verliezen of tientallen.
Wil je meer weten? Neem vrijblijvend contact met me op.
Groetjes, Bianca
(1) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1038/oby.2003.109
(2) https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.465.5017&rep=rep1&type=pdf
(3) https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0044118X07301000
(4) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/eos.12041
(6) https://www.nature.com/articles/s41568-018-0061-0
Mary Nederend
op 07 Oct 2022Bianca L'abée
op 10 Oct 2022